Wetenschappelijke bibliotheken

Wetenschappelijke bibliotheken

Naast de KBR zijn er nog tien andere federale wetenschappelijke instellin-
gen (FWI’s):

  • het Algemeen Rijksarchief;
  • het Belgisch Instituut voor Ruimte-Aëronomie;
  • het Koninklijk Belgisch Instituut voor Natuurwetenschappen;
  • het Koninklijk Instituut voor het Kunstpatrimonium;
  • het Koninklijk Meteorologisch Instituut van België;
  • het Koninklijk Museum voor Midden-Afrika;
  • de Koninklijke Musea voor Kunst en Geschiedenis;
  • de Koninklijke Musea voor Schone Kunsten van België;
  • de Koninklijke Sterrenwacht van België;
  • het Studie- en Documentatiecentrum Oorlog en Hedendaagse Maatschappij.

Voor de ondersteuning van hun wetenschappelijk onderzoek bouwen zij soms zeer interessante bibliotheekcollecties uit in hun specifiek domein. Al die bibliotheken beheren samen een patrimonium van ruim zes miljoen boeken en tijdschriften. Sommige delen van dat gezamenlijke patrimonium behoren tot de absolute wereldtop. Ze zijn binnen hun kennisdomein de meest complete bibliotheek ter wereld. Niet alleen de kwantiteit, maar ook de inhoud van die collecties maken van al die bibliotheken een onmisbare bron van informatie voor zowat elke discipline van het wetenschappelijk onderzoek.

Ook de gespecialiseerde collecties van de verschillende andere (federale en Vlaamse) wetenschappelijke instellingen, zoals het SCK CEN - Belgian Nuclear Research Centre en de Vlaamse Instelling voor Technologisch Onderzoek, hebben vaak interessante informatie voor een specifiek domein.

Naast de wetenschappelijke instellingen, telt de federale overheid ook nog bibliotheken van de federale en programmatorische overheidsdiensten en instellingen van openbaar nut.

De bibliografische beschrijvingen van de meeste van die federale wetenschappelijke bibliotheken zijn beschikbaar in de OPAC van de instelling en sinds juni 2008 in de gemeenschappelijke catalogus van de bibliotheken van de federale overheidsdiensten. Ook een aantal federale overheidsbibliotheken voegen hun bibliografische data toe aan die gemeenschappelijke catalogus. Het project is gestart in 2006 en maakt deel uit van het digitaliseringproject van de federale overheid. 

Overheidsbibliotheken op federaal niveau

De federale overheid bestaat uit verschillende organisaties. Een volledige lijst van federale instellingen kun je terugvinden via fedweb. Volgende groepen onderscheiden zich:

  • De federale overheidsdiensten (of FOD’s), in het verleden ministeries. Dat zijn organisaties in die groep kunnen belast zijn met materie die alle FOD’s aangaan of focussen op een specifiek onderwerp zoals bijvoorbeeld de FOD Financiën.

  • De programmatorische overheidsdiensten (POD’s). Daaronder vallen organisaties die overkoepelend werken, zoals het wetenschapsbeleid of duurzame ontwikkeling. Daarbij is coördinatie nodig tussen verschillende FOD’s.

  • De federale wetenschappelijke instellingen (FWI’s). Die ressorteren onder de POD Wetenschapsbeleid.

  • De meeste federale instellingen van openbaar nut (ION). De organisaties die daaronder vallen zijn verbonden met een of meerdere FOD’s.

  • De openbare instellingen van sociale zekerheid (OISZ). Net als de ION zijn die verbonden aan een FOD.

Alle federale bibliotheken hebben de mogelijkheid zich te groeperen in het BIBforum. Via werkgroepen kunnen zij daar samenkomen en ideeën uitwisselen. De werkgroepen focussen zich op verschillende gemeenschappelijke thema’s: digitalisering, communicatie, de gemeenschappelijke catalogus en elektronische publicaties. Eén keer per jaar organiseert het BIBforum de dag van de bibliothecaris.

De kern van het BIBforum werd reeds gelegd in 2000 toen het forum van de bibliothecarissen van de federale overheidsdiensten (FOD) opgericht werd als een samenwerkingsplatform en een gemeenschappelijk aanspreekpunt voor de beleidsverantwoordelijken. In 2003 volgden de FWI’s, samen met het Koninklijk Belgisch Filmarchief en de Nationale Plantentuin van België. Ze richtten een eigen forum op met als voornaamste doelstellingen het bekendmaken van de bibliotheken, het uitwisselen van ideeën en het realiseren van gemeenschappelijke projecten. In 2007 fusioneerden beide groeperingen tot het BIBforum.

Overheidsbibliotheken op Vlaams niveau

De Vlaamse administratie is opgedeeld in verschillende beleidsdomeinen. De informatie- en bibliotheekvoorziening wordt per beleidsdomein zeer uiteenlopend ingevuld. De aanwezige bibliotheken en documentatiediensten ondersteunen in de eerste plaats de werking van hun entiteit. Slechts een beperkt aantal is ook toegankelijk voor externe bezoekers.

Het Parlementair Informatiecentrum van het Vlaams Parlement is de bibliotheek en het documentatiecentrum van en voor de parlementaire gemeenschap. Inhoudelijk ligt het accent op informatie over de bevoegdheden van het Vlaams Parlement en het Vlaamse maatschappelijke leven in de ruime betekenis van het woord. Daarnaast is er een belangrijke juridische collectie aanwezig en wordt er speciaal aandacht besteed aan informatie over de werking en organisatie van parlementen in het binnen-en buitenland.

Het Parlementair Informatiecentrum werkt ook als aanspreekpunt voor de burger die informatie zoekt over het parlement en zijn werking. In de praktijk komt dat vooral neer op hulp bij opzoekingen in de parlementaire documenten.

Waarom lid van de VVBAD worden?

  • Deel zijn van het netwerk van experten en collega's
  • Mee de belangen van de informatiesector behartigen
  • Korting krijgen op de activiteiten van de VVBAD
  • Toegang krijgen tot vakinformatie
  • Participeren in de verenigingsbesturen
Word lid
© Vlaamse Vereniging voor Bibliotheek, Archief & Documentatie vzw
Statiestraat 179 | B-2600 Berchem (Antwerpen)
Tel: (+32) 03 281 44 57 | email: vvbad@vvbad.be